Kamu arazileri üzerinde gecekondusu bulunan kişilere 1980’li yıllarda verilen belge tapu tahsis belgesi olarak isimlendirilir. Bu yazımızda tapu tahsis belgesi nedir ve nereden alınır hakkında konuşuyor olacağız.
Kamu arazileri üzerinde gecekondusu bulunan kişilere 1980’li yıllarda verilen belge tapu tahsis belgesi olarak isimlendirilir. Bu şekilde bu kişiler tapu sahibi olmasalar bile burada bulunan gayrimenkulü kullanmaya hak kazanmış olurlar. Fakat tapu tahsis belgeleri ilgili gayrimenkullerin mülkiyetinin alınması açısından yeterli değildir. Bu nedenle hak sahibi olan kişilerin tapu almak için 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunmaları önemlidir.
Tapu tahsis belgesi ekonomik açıdan iyi durumda olmayan ve kamu arazisi üzerinde gecekondusu bulunan vatandaşlara verilen hak sağlayıcı belge türü olma özelliğine sahiptir. Bu şekilde kamu arazilerine inşa edilen gayrimenkuller için bu kişilere para cezası uygulaması gerçekleştirilmez. Bunun yanında ilgili kişilerin tahliye edilmesi gibi bir durum da söz konusu olmayacaktır. Fakat bu belge kişilere mülkiyet hakkı sunmaz. Sadece buradaki gayrimenkulün kullanım hakkını sunar.
Tapu tahsis belgesinin verilmesi ile birlikte hak sahibi olan kişiler bu gayrimenkulü başkalarına kiralayabilir, başka kişilerin kullanmasını sağlayabilir ya da kullanımı engelleyebilirler. Bu şekilde il özel idareleri, hazine, belediye ya da vakıflara ait olan gayrimenkuller üzerinde kaçak olarak oturan dar gelirli vatandaşları korunması sağlanmış olur. Bunun yanında söz konusu olan belgelerin verildiği tapu sicilindeki beyanlar kısmına da işlenir.
Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gayrimenkullerin Devredilmesi Mümkün Müdür?
Tapu tahsis belgesi ile elde edilen hak mirasçılara geçebilir. Bu sayede tapu tahsis belgesine sahip olan kişi vefat ettiğinde o kişinin çocukları, eşi ve diğer mirasçıları belgenin sağladığı haklardan faydalanabilirler. Bunun yanında uygulamalarda tapu tahsis belgelerinin devredilmesiyle alakalı olarak noter huzurunda sözleşme yapılması gibi durumlar da söz konusudur. Fakat bu işlemde; tapusu bulunan gayrimenkullerin satışı gibi bir güvence söz konusu olmaz.
Tapu tahsis belgesi sahibi olan kişiler ilgili tapu tahsis belgesini başka birine satabilir ve bu belgeyi satın alan kişi gerekli prosedürleri yerine getirerek tapuyu kendi üstlerine alabilirler. Bunun yanında satıcı gerekli prosedürleri kendi gerçekleştirerek tapuyu üstüne alıp sonrasında tapunun devrini gerçekleştirebilir.
Bu gibi durumlarda ilk alıcının gayrimenkul mülkiyetini talep etmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Sadece satıcıya karşı tazminat davası açma hakkı bulunur. Tapu tahsis belgesi mülkiyete karşı bir güvence değildir. Tapu tahsis belgesine sahip olan kişilere başka bir yerde benzer niteliklerde gayrimenkul verilmesi sağlanabilir. Bu nedenle tapu tahsis belgesi olan gayrimenkulleri satın almayı düşünen kişilerin bu konuları da göz önünde bulundurması önemlidir.
Tapu tahsis belgesi verilen gayrimenkullerin başka kişilere tapu sicili nezdinde tahsis edilmesi çok sık görülmese de karşılaşılan durumlar arasında yer alır. Bu gibi durumlarda tapu tahsis belgesine sahip olan kişilerin kendisine bir şekilde tapu senedi verilen hakları kaybedilecek ve bu nedenle tapu tahsis belgelerini tapuya dönüştürmeleri mümkün olmayacaktır. Bunun yanında 31 Mayıs 2023 tarihinden sonra tapu tahsis belgelerinin tapu senedi dönüştürülmesi de kalkacaktır. Bu nedenle tapu tahsis belgelerini dönüştürmek isteyenlerin bu işlemlere bir an önce başlaması önemli bir konudur.
Tapu Tahsis Belgesi Tapu Senedine Nasıl Dönüştürülür?
Tapu tahsis belgelerinin tapuya dönüştürülmesi adına mücavir alan sınırları içinde belediyelere başvurmaları diğer alanlar için ise valiliklere başvurması önemli bir konudur. Başvuru işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi önemli bir konudur.
Tapu tahsis belgesi tapuya dönüştürülmesi için gayrimenkulün bulunduğu alanda ıslah imar planı ya da imar planının yapılmış olması gerekliliği bulunur.
Tapu tahsis belgesine sahip olan kişilerin başka bir tapu tahsis belgesi olmaması gerekir. Burada amaç dar gelirli kategorisinde yer alan vatandaşların zenginleştirilmesi değildir. Amaç bu vatandaşların asgari standartlara kavuşmasına yardımcı olmaktır. Aynı şekilde hak sahiplerine 400 metrekareden daha büyük bir arsanın tahsis edilmesi sağlanmaz.
Başvuruda bulunulacak bölgenin TCDD’ye tahsis edilmiş bir alan, askeri bölge, turizm bölgesi, karayolları kamulaştırma, içme suyu havzası sınırları içerisinde olmaması gerekir.
Tahsise konu olan yer ve tescili istenen gayrimenkulün uyuşup uyuşmadığı ile alakalı bilirkişi raporu alınmalıdır.
Tahsise konu olan alan imar planları içerisinde konut alanı olarak görünmelidir. Bu alanın kamu hizmetine ayrılmamış olması önemli bir konudur. Aksi durumlarda başvuru sahiplerine benzer niteliklerde farklı alanlar gösterilebilir.
Tapu tahsisine ilişkin olarak 2981 sayılı kanun uyarınca taşınmazın rayiç değeri ile diğer masrafların ve harçların ödenmiş olması gerekir.
Düzenleme ortaklık payı alınması gereken arsalar içinde yer alıyorsa o zaman bu bedelin de alınması gerekir.
Tapu tahsis belgesi tapuya dönüştürme işlemi için başvuru dilekçesi, taahhütname, noter onaylı beyanname, gerçekleştirilen ödemelerin banka dekontları, ilk hak sahibinin vefat etmesi durumunda veraset ilamı, nüfus kayıt örneği gibi çeşitli belgelerin hazırlanmış olması gerekir. Tapunun alınması ile hak sahibi, ilgili gayrimenkul üzerinde diğer tapu sahiplerinde olduğu gibi istediği işlemleri yapabilir. Gerekli şartlara sahip olmasına rağmen belediye ya da il özel idareleri tarafından tapuya dönüştürme işleminin gerçekleşmemesi durumunda hak sahipleri dilerlerse idare mahkemelerine dava açabilirler.
Tapu Tahsis Belgesi İptal Edilmesi Durumları Nelerdir?
Vatandaşlara tapu tahsis belgesi verilebilmesi için ilk önce istenen alanın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında yer alması gerekir. Eğer talepler bu kapsamda yer almıyorsa o zaman tapu tahsis isteminin reddedilmesi durumları söz konusu olabilir. Taleplerin kapsam dışına çıkması halinde tapu tahsis belgelerinin iptal edilmesi de mümkündür.
Tapu tahsis belgesi kişilere bir mülkiyet hakkı tanımaz. Ancak sayılan durumların mevcut olması durumunda tahsis kapsamında olan yerin, hak sahibi adına tescil edilmesi mümkündür. Kişiler hak sahibi olmadığı halde tapu verilen kişilerin tapuları ise iptal edilebilir. Bunun yanında bu kişiler için yolsuz tescil sebebiyle tapu iptal ve tescil davalarının açılması gibi durumlar da söz konusudur.
Gerçekte hak sahibi olmadığı halde tapu tahsis belgesi verilen yer olması durumunda idarece tapu ya da tahsis belgesinin iptal edilmesi sağlanır. Tapu ve tahsis verilen yerin niteliği sebebiyle gecekondu olmaması halinde idare tarafından tapu ya da tahsis belgelerinin iptal edilmesi söz konusu olur.
Tapu Tahsis Belgesi Kaynaklı İşlemler İçin Dava Süreci
Tapu tahsis belgesinin iptal edilmesi idari bir işlemdir. Tapu tahsis belgesi iptali talebi ile İdare Mahkemelerinde iptal davası açılması gibi durumlar söz konusu olabilir. Bunun yanında tapu tahsis belgelerinin tapuya dönüştürülmesi ile ilgili talebin reddedilmesi işlemleri de idari işlem kategorisindedir. Bu işlemler için de iptal davası açılması gibi durumlar söz konusu olabilir.
İptal ile ilgili davalarda idari işlemlerin yetki, sebep, şekil, amaç ve konu unsurları açısından hukuka uygunluğunun olup olmaması denetlenmekte ve davanın karar veren idareye karşı açılması ile ilgili işlemler gerçekleştirilmektedir.
Tapu tahsis belgesinin iptali işleminin iptali istemi nedeniyle açılacak dava idari yargının görev alanlarının içerisinde yer alır. Bu sebeple iptal davası açacak olan kişilerin idare mahkemelerine başvurularını gerçekleştirmeleri gerekir. Tapu tahsis belgesi nedeniyle doğan uyuşmazlık bir taşınmaza ilişkin olması halinde davanın taşınmazın bulunduğu mahkemelere açılması işlemi gerçekleştirilmelidir.
Tapu Tahsis Bölgesi konusunda ihtiyaç duyduğunuz tüm çözümler, arsa değeri hesaplama ve değer uzmanı danışmanları gibi diğer konular için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
