Emlak sektöründe adını sıkça duyduğumuz yönetmeliklerden, Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği. Bu yazımızda taşınmaz ticareti yönetmeliğinin getirdiği yeniliklerden nelerdir bahsettik.
Emlak sektöründe son yıllarda adını sıkça duyduğumuz yönetmeliklerden biri, Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği’dir. Emlak profesyonellerini ilgilendiren bu yönetmelik ile taşınmaz ticareti, devlet tarafından kontrol altına alındı. İlk olarak Resmi Gazete’de 5 Haziran 2018 tarihinde yayımlanan ve 14 Ekim 2020 tarihinde son halini alan Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği emlak dünyasını yakından ilgilendiriyor. Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği ile ilgili en çok merak edilenleri, konuya farklı açılardan bakarak değerlendirmek gerekir.
Taşınmaz Ticareti yönetmeliği nedir, kimleri kapsar, kimler bu yönetmelikle belirlenen belgeleri almak zorunda değildir gibi konular yazının devamında madde madde incelenmiştir.
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği ve Taşınmaz Ticareti Belgesi Nedir?
Taşınmaz Ticareti Yönetmeliği; taşınmaz malların alımı, satımı, kiralanması ve onlara ilişkin hizmetlerin sağlanması yoluyla kazanç elde edenleri kapsayan bir yönetmeliktir. Bu düzenleme, taşınmaz ticaretini yapan kişi ve kurumların belirli şartları taşımasını gerekli kılar. Bu şartları taşıyan ve başvuru yapan kişilere uygunluklarını kanıtlamak amacıyla verilen belgeye de Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi denir.
Taşınmaz Ticaretinin Getirdiği Yenilikler Nelerdir?
Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile, taşınmaz ticareti yapmak isteyen kişilere yetki belgesi ve mesleki yeterlilik belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir. Taşınmaz ticaretine konu olacak hizmetler belirlenirken, bilgi sistemi ve internet ortamındaki ilanlara ilişkin yükümlülükler düzenlenmiştir.
Taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunurken uyulacak kuralların belirlenerek yaptırıma bağlandığı yönetmelik ile yetkilendirme sözleşmesi, alım-satıma aracılık sözleşmesi, kiralamaya aracılık sözleşmesi, hizmet ortaklığı sözleşmesinde bulunması gereken zorunlu unsurlar da netlik kazanmıştır. Taşınmaz ticaretiyle uğraşanların hak kazanacağı “hizmet bedeli”nin yasal olarak belirlendiği ve hak kazanma koşullarının düzenlendiği yönetmelik, aykırılık halinde doğacak idari para cezalarını da içeriyor.
Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesini Kimler Alabilir?
İlgili yönetmeliğin getirdiği yenilikler arasında en önemlilerinden biri, taşınmaz ticareti yetkilendirmesidir. Bu yetkilendirmenin sağlanması için de bazı şartların karşılanması gerekir.
Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi Alma Şartları
Taşınmaz ticareti yapacak kurumların yetki belgesi alabilmesi için aşağıdaki şartları karşılıyor olması gerekir:
Meslek odasına kayıtlı olmak,
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak,
Meslek odası ve vergi kayıtlarındaki uğraş (iştigal) konuları arasında taşınmaz ticareti faaliyetinin bulunması,
İlgili kurumdaki emlak danışmanlarından en az birinin Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,
Sorumlu Emlak Danışmanı Olma Şartları
Yukarıdakilerin dışında sorumlu emlak danışmanı olabilmek için de bazı şartlar getirilmiştir. Bu şartlar da yönetmelikte şöyle listelenir:
On sekiz yaşını doldurmuş olmak,
En az ilköğretim mezunu olmak,
İflas etmemiş olmak veya eğer bir iflas geçmişi varsa, itibarın yerine gelmiş olması,
Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis cezası hükmünün olmaması,
Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler veya Milli Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca taşınmaz ticareti konusunda verilen en az 100 saatlik eğitimde başarı elde etmek,
Belgeye başvurulan tarih itibariyle daha önce en az 6 ay emlak danışmanlığı veya sorumlu emlak danışmanlığı yapmış olmak (ön lisans, lisans ve lisansüstü için en az 6 ay, diğerleri için en az 12 ay şartı konulmuştur).
Hangi Durumlarda Taşınmaz Yetki Belgesi İptal Edilir?
Tüm bu şartları taşıyan kurumlar taşınmaz ticareti yetki belgesi alabilir. Ancak şartlar değiştiğinde ya da uygunsuzluk tespit edildiğinde yetki belgesi iptali söz konusu olabilir. Peki, taşınmaz ticareti yetki belgesi hangi şartlarda iptal olur?
Bakanlık tarafından yetki belgesi şartlarından herhangi birine sahip olunmadığının tespit edilmesi, yani yanlış beyan tespiti,
Gerekli süre içinde yenileme başvurusunda bulunulmaması
Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi
Yönetmelik hükümlerine aykırı davrandığı için yetki belgesi iptal edilen işletmelere iptal tarihinden itibaren bir yıl süreyle yetki belgesi verilmiyor olduğunun da altını çizmek gerek.
Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi Zorunluluğundan Kimler Muaf Tutulur?
Yönetmelik, taşınmaz ticareti faaliyetini yürüten gerçek veya tüzel kişileri kapsıyor. Ancak aşağıdaki gibi bazı istisnalar var:
AVM yönetimi ile iştigal eden gerçek veya tüzel kişiler, yönetmelik kapsamı dışında. Bu da bu kişilerin ilgili oldukları AVM’lerdeki iş yerlerinin kiralanmasına aracılık edebilecekleri anlamına geliyor.
Kendi inşaatının satışını yapan firmalar da yetki belgesi almak zorunda olmadan satış veya kiralama yapabiliyor.
Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi Ne Demek?
Yönetmelik öncesinde bir belgesi olsun olmasın her vatandaş bir gayrimenkul için ya da taşınmaz için satıma yada kiralamaya aracılık edebiliyordu. Ancak yeni yönetmelik, ilgili belgeye sahip olmayanların faaliyetlerini kısıtlamış oldu. Peki, bu belgeyi alanlar neler yapabilir?
Taşınmazlar için alım, satım, kiralama gibi işlemlere aracılık edebilirler.
Taşınmazlar hakkında inceleme, araştırma ve raporlama yapabilirler.
Rayiç satış veya kira bedeli ile vergi değeri araştırması yaparak danışmanlık sunabilirler.
Devremülk ve devre tatiller için satış ve pazarlamaya aracılık edebilirler.
Yetkilendirme sözleşmesinde açıkça belirtilmesi koşuluyla; tapu ve kadastro müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri gibi kurumlardaki işlemlere de aracılık edebilirler.
Kira bedeli ödemeleri ile abonelik işlemlerini takip etmek, tamir, bakım ve onarım gibi hizmetlerin verilmesini sağlamak gibi hususlarla ilgili iş sahibini bilgilendirmek üzere çalışabilirler.
Endeksa rehberliğinde taşınmaz ticareti için ihtiyaç duyacağınız bilgilere erişebilirsiniz. Böylece en doğru zamanda en doğru yatırımı yapmak için analizleri değerlendirebilir ya da kira süreçlerini rahat bir biçimde yönetebilirsiniz. Endeksa; güçlü bir çözüm ortağı olarak hem emlak profesyonelleri, hem yatırımcılar hem de bireysel kullanıcılar için farklı ve etkili çözümler sunuyor.
