İmar planı nedir sorusu, herhangi bir alanla alakalı işlemler gerçekleştirmek isteyen birçok kişinin aklına gelen ilk soru olmaktadır. Bu yazımızda imar planı konusunu konuşacağız.
İmar planı nedir sorusu, herhangi bir alanla alakalı işlemler gerçekleştirmek isteyen birçok kişinin aklına gelen ilk soru olmaktadır. İmar planı, imar uygulaması yapılan alan hakkında detaylı bilgiler içeren harita anlamına gelmektedir.
“1/100 000, 1/ 50 000 veya 1/25 000 ölçeklerine göre ayarlanabilen; belirlenen alanın bölge planı kararlarına uygun şekilde konut, tarım, sanayi ve ulaşım faaliyetleri gibi arazi kullanım şartlarını belirleyen; imar kanununa uygun şekilde yapılan plan”, imar planı nedir sorusunun en kapsayıcı cevabıdır.
İmar planı nedir, nasıl alınır gibi sorular belirli bir alanda imar faaliyetleri gerçekleştirmek isteyen herkesin aklına takılan sorulardır. Nüfusu 10.000 kişiyi geçmiş olan her bölgede zorunlu hale getirilen imar planları hakkında aklınıza takılabilecek her sorunun cevabına bu yazımızda ulaşabilirsiniz.
İşlem yapılacak bir bölgede imar planını düzgün ve doğru bir şekilde çıkartmak, ortaya çıkabilecek pek çok sorunu başlamadan çözmek açısından önem teşkil etmektedir. İmar uygulamasının yapılma nedenleri arasında şunlar sıralanabilir:
Nüfusu yoğun olan yerleşim yerlerinde arazi olarak komşu alanlarda bulunan kişilerin birbirlerine karşı sahip oldukları hak ve sorumlulukların belirlenmesi
Yerleşim alanının düzenli bir hale getirilmesi
Ortak kullanıma açık alanların tespit edilmesi
Yolların çizilmesi ve sınırların belirlenmesi
Komşu konut sahiplerinin sahip oldukları arsalar içinde kapalı alan inşa etme koşullarının ortaya çıkarılması
Arazilerin alınan kararlara uygun olarak düzenlenmesi
İmar uygulamaları, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca oluşturulmuş İmar Kanunu çerçevesinde gerçekleşir. Nüfusu 10.000 kişiden düşük olan bölgelerde, ilgili alan hakkında imar planı çıkarılıp çıkarılmayacağına belediye tarafından karar verilmektedir.
İmar Planı Çeşitleri
İmar planı nedir dendiği anda aklımıza gelen birçok plan çeşidi bulunmaktadır. Nazım imar planı, mekânsal strateji planı, çevre düzeni planı, uygulama imar planı, parselasyon planı, ilave imar planı, koruma amaçlı imar planı, revizyon imar planı ve mevzi imar planı bu alanda karşımıza çıkan başlıca plan çeşitleridir. Bu planlar kendi içlerinde belirlenmiş birtakım hiyerarşilere göre sıralanmaktadır.
Planlarla bağlantılı olan kanuni tanımlamalar 1924 ve 1961 Anayasalarında bulunmaz. Günümüze doğru yaklaştığımızda ise karşımıza 1982 Anayasasının 23. Maddesinde belirtilen “sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirme ve kamu mallarını korumak” gibi unsurlar çıkmaktadır. Bu tanımlamalar sayesinde, bireylerin yerleşme ve alan kullanımı özgürlüğüne çeşitli kısıtlamaların getirilebileceğinden bahsedilmektedir ve aynı zamanda imar planı nedir sorusuna cevap sağlanmaktadır.
Ayrıca anayasanın 35. Maddesi, 56. Maddesi ve 57. Maddesi mülkiyet hakkı ve sınırlamalarına, kişilerin haklarını ihlal etmeyecek düzenli ve planlı çevre düzenlemelerine ve bireylerin konut ihtiyacının karşılanmasına dair tanımlamalara yer vererek imar uygulamalarına dair çeşitli fikirler sunmuştur.
1/1000 Uygulama İmar Planı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Nazım imar planına göre düzenlenmiş olan uygulama imar planları 1/1000 ölçekli imar planları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu imar planını yapabilmek için açıklama raporu ve komisyon raporuna sahip olma zorunluluğu bulunmaktadır. 1/1000 ölçekli imar planı, onaylanmış haritalar üzerinde nazım imar planına uygun olarak düzenlenmiş ve içinde;
İlgili alanın etrafında bulunan çeşitli bölgelerin düzenini
Yapıların yüksekliğini
Esaslarını
Alanın kaç metrekare olacağını
Cephe mesafe alanlarını
Uygulama etaplarını ve diğer tüm bilgilerin analizini barındıran bir plan çeşididir.
Nazım İmar Planı Nedir?
İmar planı nedir dendiği anda akla gelen nazım imar planı, ilgili arazilerin kullanım kararlarının (işyeri, park, ticaret alanı, konut ve benzeri) tek tek belirlendiği detaylı bir imar planı çeşididir. Nazım imar planları, 1/5000 – 1/25.000 arasında bir ölçekte hazırlanabilmektedir. Açıklama notları ile birlikte hazırlanan imar planı, aynı zamanda uygulama imar planlarına da uygun olmak zorundadır.
Nazım imar planı kabul edilmeden önce imar komisyonu raporu hazırlanması zorunludur, aksi halde hazırlanmış olan imar planı iptal edilebilmektedir. Çevre düzenleme planı olmadan da hazırlanabilen bu plan çeşidi, İmar Kanunu’nun belirlemiş olduğu şartlar neticesinde bir ay boyunca hem internet sitesinde yayınlanmalı hem de askıya çıkartılmalıdır.
Aşama Aşama İmar Planı
Aşama aşama imar planı nasıl yapılır, süreç nasıl ilerler gibi sorular imar planı gerçekleştirmek isteyen kişilerin merak konusu olmaktadır. Planı yürürlüğe geçirme işleminde belirli aşamalar takip edilmektedir.
Arsa Analizi ve Düzenlenmesi
3194 sayılı İmar Yasasının 18. Maddesinde arsa ve arazi düzenlemesine yönelik tanımlamalar bulunmaktadır. Arazi analizini gerçekleştirme, ilgili bölgeyi düzenleme, imar planının içerisinde bulunan yapıların ada ya da parsel haline getirilmeye uygun olup olmadığını analiz etme işlemidir.
İmar Planı Vergilerini Toplama
Çeşitli bakanlık ve müdürlüklerden kurum görüşleri alarak veri toplanır. Bu kurum görüşleri, alanda gerçekleştirilmesi hedeflenen faaliyetlerde herhangi bir problem çıkmaması açısından oldukça önemlidir ve dikkate alınmalıdır. Harita Müdürlüğü, İSKİ Genel Müdürlüğü, Projeler Daire Başkanlığı Yatırım Planlama Müdürlüğü ve Turizm Bakanlığı İl Turizm Müdürlüğü gibi kurumlar başta olmak üzere pek çok resmi devlet kurumu tarafından görüş alınabilmektedir.
Verileri toplarken aynı zamanda binaların yaşı, yapı durumları, malzeme kaliteleri, bina kat kullanımları gibi tespitlere de yer verilmeli ve bu bilgiler raporda bulunmalıdır.
Sentez Çalışması
Araştırmalar sonucu toplanan tüm veriler birleştirilip sentez edilerek analiz sonuçları hazırlanır. Elde edilen tüm verilerin karşılaştırılması, yorumlanması, olası sonuçların tartışılması sonucunda imar planına uygun olan arazi ve bölgelerin tespiti tamamlanmaktadır. Bunlar arasında:
Arazinin jeolojik durumu
Bölge analizi
Konutlara ait fiziksel veriler
Arazinin kullanım amaçları ve güncel durumu
Doku ve yoğunluk analizleri
Ulaşım ağı verileri
Kaks ve taks değerleri
Arazi değerleri
Eğim özellikleri gibi birçok farklı veri çeşidi bulunmakta ve sentez edilip yorumlanmaktadır.
İmar Planının Hazırlanması ve Rapor Oluşturma
Elde edilen tüm veriler ışığında artık profesyonel bir araç vasıtasıyla plan çizimi gerçekleştirilir ve teklif planının hazırlanma süreci başlar. Planlama süreçlerini başından sonuna dek anlatan ve detaylı açıklamalara yer veren plan raporu da aynı şekilde bu adımda hazırlanmaktadır.
Meclis Onayı
Hazırlanan imar planı meclise iletilir ve kurumdan onay çıktıktan sonra, imar planı ilgili birime aktarılır. İlgili birim, başkandan plana dair onayı aldıktan sonra imar planının dağıtımı başlar ve Harita Müdürlüğü aracılığıyla askıya çıkarılır. Askı süresinde yapılan itirazlara yönelik iyileştirmeler gerçekleştirilir ve değerlendirmeler yapılır.
Sosyal Tesis Alanlarının İmar Planlarında Yeri Nedir?
İmar planlarında sosyal tesis alanları; parklar, bahçeler, tüm yeşil bölgeler, mezarlıklar, ibadet yerleri, spor merkezleri, piknik alanları gibi insanların tek başına ya da başkalarıyla sosyalleşerek kullandığı, ziyaret ettiği tüm ortak alanları kapsamaktadır. Toplumdaki bireylerin faydalanması için inşa edilmiş tüm alanlar ve yapılar (müze, sinema, sergi salonu, stadyum, otopark, restoran, bakım evleri, çocuk yuvaları vb) sosyal tesis alanları içine girmektedir.
İmar Durum Belgesi Nedir ve Nereden Alınır?
İmar durum belgesi, belli bir alanın uygulama imar planını, yapılaşma şartlarını, tüm plan notlarını ve söz konusu araziyi kapsayacak tüm kullanım alanı kararlarını içeren, yapının inşa edilmesi planlanan bölgenin imar parselini tüm verileriyle belgeleyen resmi belge anlamına gelmektedir. İmar durumu belgesi, belediyeden ya da il özel idaresinden alınmaktadır. Her parsel başı ayrı hesaplanan imar durum belgesi ücreti, 2022 yılında 66 TL olmuştur.
Kapsamlı bir imar planı oluşturmak, bölge analizini en ince detaylarına kadar gerçekleştirmek ve sorunsuz bir şekilde arazi üzerinden işlemler yapabilmek için, Endeksa’nın profesyonel araçlarına başvurabilir ve bölge analizini eksiksiz bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.